Antybiotyki oferują w niektórych przypadkach niezrównane rozwiązanie w leczeniu infekcji bakteryjnych. Jednak jednocześnie oddziałują niekorzystnie na naszą mikrobiotę i mogą powodować biegunki. Istnieją dowody wskazujące na to, że przyjmowanie probiotyków
w czasie trwania antybiotykoterapii pomaga ograniczyć te niepożądane objawy jelitowe.
Bakterie: pożyteczne czy chorobotwórcze?
Bakterie to żywe, mikroskopijne, jednokomórkowe organizmy, które istnieją wszędzie:
w naszym ciele, w powietrzu, którym oddychamy, w wodzie, którą pijemy, itp. Niektóre są bardzo pożyteczne dla ludzkiego organizmu, szczególnie te obecne w jelitach, które tworzą mikrobiotę jelitową. Inne bakterie mogą być szkodliwe powodując choroby (przykładowo: infekcje ucha i gardła, ropnie skóry, infekcje dróg moczowych, itp.).
Wpływ antybiotyków na mikrobiom
Aby wyeliminować infekcję bakteryjną, lekarz może przepisać kurację antybiotykową. Niektóre antybiotyki działają w sposób ukierunkowany na konkretne bakterie – znane są jako antybiotyki o „wąskim spektrum działania”. Antybiotyki, które działają na wiele różnych bakterii, nazywane są antybiotykami o „szerokim spektrum działania”. Przyjmowanie antybiotyku o szerokim spektrum działania lub kombinacji antybiotyków może zakłócić równowagę mikroflory jelitowej poprzez zniszczenie niektórych pożytecznych bakterii. Ta dysbioza (brak równowagi w mikroflorze) może prowadzić do biegunek. Aż 49% pacjentów leczonych antybiotykami1 doświadcza biegunek, które często zaczynają się kilka dni po rozpoczęciu kuracji antybiotykowej, ale mogą wystąpić nawet do 6 tygodni po zakończeniu kuracji2;3.
Probiotyki: niezbędne uzupełnienie antybiotyków
Aby pomóc mikroflorze w przystosowaniu się do zmian wywołanych przez antybiotyki,
a następnie przywrócić jej równowagę, probiotyki można przyjmować jednocześnie z kuracją antybiotykową. Istnieją dowody na korzystne działanie probiotyków, przyjmowanych od samego początku leczenia, w zapobieganiu biegunce związanej z antybiotykami:
- Badania kliniczne wykazały, że probiotyki mogą zapobiegać biegunce wywołanej antybiotykami i infekcjami Clostridium difficile4.
- Stwierdzono pozytywny wpływ suplementacji probiotykami (szczep Lactobacillus GG) na objawy zakażenia Helicobacter pylori oraz na ogólną tolerancję leczenia5 (zniwelowanie biegunek w wyniku kuracji antybiotykowej połączonej z inhibitorami pompy protonowej).
Lactobacillus GG to szczep zalecany6 w przypadku biegunki związanej ze stosowaniem antybiotyków.
Probiotyki mogą, a nawet powinny być przyjmowane dłużej niż czas trwania kuracji antybiotykowej celem wzmocnienia właściwości mikrobiomu.
Bibliografia
- 1. Dietrich CG, Kottmann T i Alavi M. Dostępne w handlu napoje probiotyczne zawierające Lactobacillus casei DN-114001 zmniejszają biegunkę związaną z antybiotykami. World Journal of Gastroenterology 2014; 20: 15837–15844.
- 2. Caron F, Lerebours E. Les effets secondaires gastro-intestinaux des antibiotiques. Gastroenterol Clin Biol 1991; 15: 604-12.
- Levecq H, Cerf M. Diarrhées des antibiotiques. Ann Gastroenterol Hepatol 1990; 26: 147-56.
- 4. Probiotyki w zapobieganiu biegunce związanej z Clostridium difficile u dorosłych i dzieci. Goldbengerg. Cochrane Database Syst Rev. 21 maja 2013 r. doi: 10.1002/14651858.CD006095.pub3.
- 5. ARMUZZI & al. Wpływ doustnego podawania Lactobacillus GG na związane z antybiotykami żołądkowo-jelitowe działania niepożądane podczas terapii eradykacyjnej Helicobacter pylori. Aliment Pharmacol Ther 2001; 15: 163±169.
- 6. Siitonen S, Vapaatalo H, Salminen S i in. Wpływ jogurtu Lactobacillus GG na zapobieganie biegunce związanej z antybiotykami. Ann Med 1990; 22:57-9.
- 7. D’Souza AL, Rajkumar C, Cooke J, Bulpitt CJ. Probiotyki w zapobieganiu biegunce związanej z antybiotykami: metaanaliza. Br Med J 2002; 324: 1361-4.