Jeśli wypróżnienia są płynne lub bardzo luźne i występują częściej i w większych ilościach niż zwykle, oznacza to zaburzenie trawienia znane jako biegunka. Istnieją dwie formy: ostra
i przewlekła. Biegunka jest potwierdzona, jeśli wydalasz więcej niż 300 g luźnych stolców dziennie i masz więcej niż 3 wypróżnienia dziennie.
To zaburzenie trawienia dotyka każdego roku prawie 4,5 miliarda ludzi na całym świecie
Wchłanianie wody: kluczowy krok w prawidłowym tworzeniu stolca
Proces trawienia składa się z kilku etapów, z których każdy obejmuje inne narządy.
Jelito cienkie wchłania składniki odżywcze, takie jak węglowodany, tłuszcze i białka
z pożywienia. Wszystko, co pozostaje, przechodzi następnie do okrężnicy. Ten 1,5-metrowy narząd odpowiada za wchłanianie pozostałej w pokarmie wody, a tym samym za tworzenie konsystencji stałego stolca.
Absorpcja osmotyczna
Bardzo małe „pompy” w komórkach ściany jelita transportują minerały, takie jak sól,
z wnętrza jelita grubego (znanego jako „światło”) do komórek jelitowych. Aby utrzymać stężenie soli po obu stronach ściany jelita na tym samym poziomie, woda jest również wciągana do organizmu poprzez zjawisko zwane osmozą.
Infekcja bakteryjna lub wirusowa może uniemożliwić normalne działanie tych małych pomp. Woda obecna w okrężnicy jest następnie wydalana z kałem. Gdy stolec staje się bardziej płynny, osoba doświadcza epizodu biegunki.
Ostra biegunka
Epizody ostrej biegunki mogą być spowodowane infekcją bakteryjną, wirusową lub pasożytniczą lub nietolerancją określonego pokarmu lub produktu leczniczego. Najczęstszą przyczyną są bakterie (około 80% przypadków), a głównym winowajcą jest bakteria Escherichia coli.
Ostra biegunka często dotyka osoby zmieniające środowisko, po wypiciu zanieczyszczonej wody lub zjedzeniu owoców i warzyw, które nie zostały umyte lub obrane: potocznie nazywana jest „biegunką podróżnych”.
Najskuteczniejszymi środkami zapobiegawczymi są wysoki poziom higieny i ostrożne dobieranie posiłków. Ostra biegunka nie trwa zbyt długo i można ją opanować przede wszystkim poprzez nawodnienie i spożywanie odpowiedniego pokarmu podczas rekonwalescencji. Jeśli jednak biegunka nie ustąpi lub wystąpi wysoka temperatura lub silny ból brzucha, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem.
Przewlekła biegunka
W przeciwieństwie do ostrej biegunki, przewlekła biegunka jest uporczywa i może trwać dłużej niż miesiąc.
Przyczyny przewlekłej biegunki obejmują:
- Problemy ze złym wchłanianiem
Okrężnica nie wchłania prawidłowo wody, co powoduje, że stolce są luźniejsze niż zwykle. To złe wchłanianie jest szczególnie obecne w celiakii lub w przewlekłych chorobach zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna itp.). - Przyspieszony pasaż jelitowy
Mechanizmy wchłaniania wody nie mają wystarczająco dużo czasu, aby prawidłowo funkcjonować, co powoduje, że stolce są luźniejsze niż normalnie. - Spożycie rozpuszczonych substancji, które są trudne do wchłonięcia przez organizm lub których nie może wchłonąć
Te rozpuszczone substancje przyciągają wodę do jelita cienkiego na zasadzie osmozy (ponieważ stężenie soli po obu stronach ściany jelita musi być takie samo). Jest to efekt wywołany przyjmowaniem środka przeczyszczającego.