Brak równowagi (dysbioza) mikrobioty pochwy jest pierwotną przyczyną infekcji sromu
i pochwy, takich jak drożdżakowa infekcja pochwy, wynikająca z nadmiernego rozrostu Candida albicans lub grzyba Candida glabrata oraz bakteryjnego zapalenia pochwy, będącego konsekwencją nadmiernego mnożenia Gardnerella vaginalis.
Jak rozwijają się infekcje drożdżakowe i zapalenie pochwy?
Infekcje drożdżakowe pochwy
Kandydoza sromu i pochwy (bardziej znana jako zakażenie drożdżakowe lub pleśniawka) to zakażenie pochwy i/lub sromu wywołane przez drożdżaki z rodzaju Candida. Typowymi objawami zakażenia drożdżakami są duże ilości białawej wydzieliny (Leucorrhoea), która wygląda jak „twarożek” oraz ostry świąd, który może przekształcać się w pieczenie.
Candida albicans atakuje bezpośrednio tkankę lub błonę śluzową i wydziela toksyny, które upośledzają zdolność organizmu do normalnego funkcjonowania. Rozwija się poprzez tworzenie zarodników, które są nieszkodliwe, natomiast gdy warunki zewnętrzne są odpowiednie, przechodzą w postać nitkowatą, która ostatecznie powoduje ból, swędzenie
i wytwarzanie się wydzieliny.
Ponieważ Candida albicans rośnie głównie w środowisku kwaśnym, ważne jest, aby priorytetowo traktować stosowanie lekko zasadowych środków higienicznych.
Bakteryjne zapalenie pochwy
Bakteryjne zapalenie pochwy jest drugą najczęstszą infekcją układu moczowo-płciowego
u kobiet. Charakteryzuje się degradacją ekosystemu pochwy, podczas której flora bakteryjna Doderleïna (bakterie kwasu mlekowego) jest zastępowana przez kombinację bakterii składającą się głównie z Gardnerella vaginalis (w 95% przypadków).
Typowym objawem jest wodnista wydzielina o specyficznym zapachu. Przebieg choroby jest na ogół łagodny, ale czasami może mieć poważne konsekwencje dla kobiet w ciąży (przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, itp.).
Jak leczyć infekcje sromu i pochwy?
Tradycyjne leczenie zakażeń drożdżakowych (kandydozy) opiera się na miejscowym stosowaniu leków przeciwgrzybiczych (w postaci pessarów i kremów).
Mówi się, że kandydoza pochwy nawraca, gdy kobieta ma 4 lub więcej epizodów rocznie. Szacuje się, że 75% kobiet będzie miało przynajmniej jeden epizod kandydozy sromu
i pochwy w pewnym momencie swojego życia, a 5 do 10% będzie cierpieć z powodu nawracającej kandydozy.
Każdy, kto doświadcza nawracających infekcji, z którymi nie radzą sobie konwencjonalne metody leczenia, powinien umówić się na konsultację lekarską w celu doprecyzowania diagnozy. Problemem będzie brak równowagi mikroflory bakteryjnej, atak innego gatunku Candida lub więcej niż jedna jednoczesna infekcja (na przykład kandydoza i zapalenie pochwy).
Odpowiednia higiena osobista i przywrócenie równowagi mikrobioty pochwy są niezbędne, aby zapobiec nawrotom infekcji.
Porady dotyczące zdrowia i diety
Delikatna pielęgnacja okolic intymnych, nie wykonywana w nadmiarze, utrzymuje równowagę mikroflory pochwy, a tym samym zapobiega dysbiozie i możliwości infekcji.
Warto stosować się do poniższych wskazówek:
- Codziennie używaj odpowiedniego mydła,
- Ostrożnie osusz się czystym ręcznikiem,
- Noś bieliznę bawełnianą zamiast bielizny wykonanej z tkanin syntetycznych,
- Unikaj noszenia obcisłych spodni,
- Podczas okresu regularnie zmieniaj ochronne produkty higieniczne.
Korzyści ze stosowania probiotykoterapii w kontekście infekcji drożdżakowej lub zapalenia pochwy
Pochwa naturalnie zawiera kilka gatunków pałeczek kwasu mlekowego. Niektóre pałeczki kwasu mlekowego są stosowane jako probiotyki w celu przywrócenia mikroflory pochwy
i zapobiegania nawracającym infekcjom.
Wykazano ich przydatność w leczeniu kandydozy i zapobieganiu nawrotom infekcji. Ich działania mogą przywrócić równowagę różnych zaburzonych ekosystemów (mikrobioty jelit
i pochwy), gdy są przyjmowane zarówno doustnie, jak i miejscowo.
Celem nie jest zastąpienie już obecnych pałeczek kwasu mlekowego, ale przywrócenie równowagi mikroflory poprzez zakwaszenie i produkcję bakteriocyn, które wyeliminują patogeny odpowiedzialne za infekcję.
Szczep Lactobacillus plantarum1 jest skuteczny w nawracających infekcjach drożdżakowych, jako uzupełnienie kuracji antybiotykowej lub stosowania preparatu przeciwgrzybiczego, dzięki swojej silnej zdolności przylegania do nabłonka pochwy
i zakwaszania pochwy.
Probiotyki są dostępne w kilku formach: podawane dopochwowo lub doustnie. Należy pamiętać, że probiotyki przyjmowane doustnie kolonizują pochwę przez jelita, migrując
z jelita do pochwy przez krocze i srom.
Fitoterapia: rozwiązanie uzupełniające w leczeniu nawracających infekcji drożdżakowych
Rośliny, w postaci ekstraktu lub olejku eterycznego, mają również właściwości cenne
w leczeniu infekcji drożdżakowych pochwy lub jelit.
Po wielu badaniach można stwierdzić, że występują rośliny, które mają właściwości przeciwgrzybicze i przeciwdrobnoustrojowe. Zatem ich przyjmowanie może być korzystne
w leczeniu nawracającego zapalenia pochwy i/lub kandydozy.
Dwa takie przykłady to cynamon, który ma działanie antyadhezyjne i lukrecja, która ma działanie antybakteryjne.
Olejki eteryczne, które są przyjmowane wyłącznie doustnie, działają na adhezję patogenów
i na komunikację między nimi. To działanie zapobiega ich proliferacja.
Rośliny, zwłaszcza w postaci olejków eterycznych, powinny być stosowane przez krótki czas, na przemian z różnymi produktami w sekwencji i powtarzalnie, jako uzupełnienie probiotyków w celu zrównoważenia mikroflory pochwy i uzupełnione właściwą higieną intymną.
Bibliografia
- Palacios S, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2016 Oct;35(10):1701-8.